Sub Soalan

1. Apakah kualiti air mentah sungai yang boleh diterima sebelum diproses LRA?

   Sumber utama Loji Rawatan Air (LRA) bagi bekalan air bersih adalah air sungai. Sejumlah 34 LRA yang terdapat di seluruh lembangan sungai di Negeri Selangor yang beroperasi dan merawat sumber air untuk dijadikan sebagai bekalan air bersih.

   Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) telah menyediakan Garis Panduan Kualiti Air Minum Kebangsaan Bagi Air Mentah sebagai panduan kepada kualiti air sungai yang boleh diterima sebelum diproses LRA. Senarai parameter dan cadangan kualitinya adalah seperti di Lampiran.

   LAMPIRAN

   GARIS PANDUAN KUALITI AIR MINUM KEBANGSAAN BAGI AIR MENTAH

   BIL	PARAMETER	UNIT	GARIS PANDUAN
   KUMPULAN 1 (PHYSICAL)
   1	Total Coliform	MPN/100ml	5000
   2	E. Coli	MPN/100ml	5000
   3	Kekeruhan	ntu	1000
   4	pH		5.5 – 9.0
   KUMPULAN 2 (METAL)
   5	Total Dissolved Solid	mg/l	1500
   6	BOD	mg/l	6
   7	COD	mg/l	10
   8	Chloride	mg/l	250
   9	Ammoniakal Nitrogen	mg/l	1.5
   10	Iron / Ferum (Fe)	mg/l	1
   11	Fluoride	mg/l	1.5
   12	Manganese (Mn)	mg/l	0.2
   KUMPULAN 3 (HEAVY METAL)
   13	Mercury (Hg)	mg/l	0.001
   14	Cadmium (Cd)	mg/l	0.003
   15	Selenium (Se)	mg/l	0.01
   16	Arsenic (As)	mg/l	0.01
   17	Cyanide (Cn)	mg/l	0.07
   18	Lead / Plumbum (Pb)	mg/l	0.05
   19	Chromium (Cr)	mg/l	0.05
   20	Silver / Argentum (Ag)	mg/l	0.05
   21	Copper / Cuprum (Cu)	mg/l	1
   22	Magnesium	mg/l	150
   23	Sodium / Natrium (Na)	mg/l	200
   24	Zinc (Zn)	mg/l	3
   25	Sulphate (SO4)	mg/l	250
   26	Mineral Oil	mg/l	0.3
   27	Phenol	mg/l	0.002

2. Sila bekalkan indeks kualiti air bagi semua sungai yang sedang dipertimbangkan untuk tujuan sumber air LRA.

   Kesemua 34 LRA di Negeri Selangor berada di dalam 3 lembangan sungai utama Negeri Selangor yang terdiri daripada Lembangan Sungai Selangor, Lembangan Sungai Langat dan Lembangan Sungai Klang.

   Status kualiti air sungai di semua lembangan sehingga April 2021 berdasarkan rekod Pengurusan Air Selangor Sdn Bhd adalah 29% (Kelas I), 50% (Kelas II) dan minimum 21% (Kelas III) seperti perincian berikut :

   KELAS	LEMBANGAN SELANGOR	LEMBANGAN LANGAT	LEMBANGAN KLANG	PERATUS (%)
   I	3	3	4	29
   II	9	6	2	50
   III	2	3	2	21
   JUMLAH	14	12	8	34 (100%)
   	I (21%)	1 (25%)	1 (50%)
   	II (65%)	II (50%)	II (25%)
   	III (14%)	III (25%)	IIII (25%)

3. Pencegahan kegunaan air tidak berkualiti pastikan kelestarian. Apakah langkah-langkah untuk memastikannya?

   Adalah menjadi tanggungjawab Kerajaan Negeri bagi memastikan sumber air di Selangor sentiasa bersih dan selamat untuk digunakan. Pelbagai usaha telah diambil untuk mengimbangkan pembangunan yang pesat dan penjagaan sumber air. Pemantauan berkala dilaksanakan oleh Lembaga Urus Air Selangor bersama agensi berkaitan bagi memastikan sumber air di kawasan sekitar tersebut dan kawasan tadahannya terpelihara daripada aspek kualiti dan kuantitinya. Pelaksanaan pemantauan juga dipertingkatkan dengan penubuhan Skuad Pantas LUAS pada 1 Dis 2020 yang beroperasi 24 jam bagi memantau kawasan strategik sumber air di Negeri Selangor.

   Penguatkuasaan bersepadu dan tindakan perundangan tegas turut sentiasa dilaksanakan antaranya siasatan, notis dan pengeluaran kompaun termasuk pendakwaan di mahkamah.

   Maklumat tambahan:

   Selain itu, kerja-kerja pemantauan dan penguatkuasaan berterusan dijalankan bagi isu-isu pencemaran lain melalui jawatankuasa-jawatankuasa yang telah ditubuhkan iaitu:

   1. Jawatankuasa Pengurusan Lembangan Sungai, yang dipengerusikan oleh YB EXCO Infrastruktur dan Kemudahan Awam;
   2. Jawatankuasa Kecemasan Pencemaran Sumber Air Negeri Selangor, yang dipengerusikan oleh EXCO Alam Sekitar; dan
   3. Pasukan Petugas Lembangan Sungai Klang, Lembangan Sungai Langat dan Lembangan Sungai Selangor, yang dipengerusikan oleh Pengarah Lembaga Urus Air Selangor (LUAS).

   Semua 34 Loji Rawatan Air (LRA) Air Selangor telah direka bentuk agar berupaya untuk merawat air mentah berdasar Kualiti Air Mentah yang termaktub dalam Piawaian Kualiti Air Minum Kebangsaan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM).

   Kualiti Air Mentah yang termaktub di dalam Piawaian Kualiti Air Minum Kebangsaan adalah bertujuan untuk menentukan tahap kualiti air mentah sungai yang boleh dirawat di samping membantu operator air dalam menentukan proses rawatan air mentah yang bersesuaian. Senarai parameter dan had maksimum kepekatan di dalam air mentah disenaraikan di dalam Jadual 1.

   Jadual 1: Parameter Kualiti Air Mentah yang Disyorkan sebagaimana di dalam Piawaian Kualiti Air Minum Kebangsaan oleh KKM

   Parameter	mg/L (melainkan dinyatakan sebaliknya)
   Total Coliform	5000 MPN/100 ml
   Turbidity	1000 NTU
   Color	300 TCU
   pH	5.5 – 9.0
   BOD	6
   COD	10
   Ammonia	1.5
   Iron	1.0
   Fluoride	1.5
   Manganese	0.2
   Mercury	0.001
   Cadmium	0.003
   Selenium	0.01
   Arsenic	0.01
   Cyanide	0.07
   Lead	0.05
   Chromium	0.05
   Silver	0.05
   Copper	1.0
   Magnesium	150
   Sodium	200
   Zinc	3
   Sulphate	250
   Mineral Oil	0.3
   Phenol	0.002

    

   Nota: Parameter Tambahan – Odour: 0 TON (Tiada bau yang tidak boleh diterima)

   Di samping itu, pemantauan dan kawalan dari punca pencemaran perlu dilaksanakan secara berterusan dan bersepadu supaya air mentah tidak tercemar dan LRA-LRA boleh beroperasi tanpa sebarang gangguan dan henti tugas.

   Berikut adalah Indeks Kualiti Air (IKA) berdasarkan Jabatan Alam Sekitar (JAS) bagi sumber air mentah untuk 34 Loji Rawatan Air (LRA) di bawah seliaan Air Selangor.

   Bil	Loji Rawatan Air	Sumber Air Mentah	Purata Indeks Kualiti Air (Kelas) Dari Jan 2021 – Mei 2021
   1	Kalumpang	Sg. Inki	I
   2	Sg. Pangsoon	Sg. Pangsoon	I
   3	Sg. Lolo	Sg. Lolo	I
   4	Sg. Serai	Sg. Serai	I
   5	Kepong	Sg. Buloh	I
   6	Kuala Kubu Bharu	Sg. Gerachi	I
   7	Gombak	Sg. Gombak	I
   8	Sg. Rumput	Sg. Rumput	I
   9	Sg. Rangkap	Sg. Kanching	II
   10	Sg. Dusun	Sg. Dusun	II
   11	Sg. Tengi	Sg. Tengi	II
   12	Batang Kali	Sg. Batang Kali	II
   13	Labohan Dagang	ORS Labohan Dagang	II
   14	Bernam River Headworks (BRH)	Sg. Bernam	II
   15	Sg. Selisik	Sg. Bernam	II
   16	Sg. Sireh	Terusan Utama	II
   17	Sg. Selangor Fasa 1 (SSP1)	Sg. Selangor	II
   18	Sg. Selangor Fasa 2 (SSP2)	Sg. Selangor	II
   19	Sg. Selangor Fasa 3 (SSP3)	Sg. Selangor	II
   20	Rasa	Sg. Selangor	II
   21	Sg. Langat	Sg. Langat	II
   22	Langat 2	Sg. Semantan	II
   23	Sg. Labu	ORS Labu	II
   24	Sg. Batu	Empangan Batu	II
   25	Ampang Intake	Sg. Ampang	II
   26	Sg. Semenyih	Sg. Semenyih	II
   27	Semenyih 2	ORS Pond C	II
   28	Rantau Panjang	Sg. Selangor	II
   29	Cheras Batu 11	Sg. Langat	II
   30	North Hummock	Empangan Tasik Subang	III
   31	Wangsa Maju	Empangan Klang Gates1	III
   32	Bukit Tampoi	Sg. Langat	III
   33	Salak Tinggi	Sg. Labu	III
   34	Bukit Nanas	Empangan Klang Gates1	III

   Nota :

   • Kandungan Oksigen Terlarut (DO) yang rendah menyebabkan IKA di Empangan Klang Gates berada pada Kelas III.
   • Berikut adalah tindakan dan langkah pencegahan potensi pencemaran di dalam kawasan sumber air mentah:

   Tindakan yang telah dan sedang dilaksanakan.

   1. Pembinaan dan Penggunaan Off-River Storage (ORS)

   Kerajaan Negeri telah membina dan menggunapakai konsep Off-River Storage (ORS) dalam melestarikan sumber air terhadap kolam-kolam bekas lombong sediada. Konsep Off-River Storage telah direalisasikan kolam-kolam ORS di bahagian hilir sungai bagi menampung keperluan air mentah tambahan dengan pembinaan beberapa LRA-LRA  yang mengabstrak air dari kolam takungan ini. Antaranya yang telah beroperasi ialah LRA Sg. Labu, LRA Semenyih 2 dan LRA Labohan Dagang. Selain itu, konsep ORS ini akan diperluaskan dengan pembinaan LRA Rasau di Sg. Klang yang dijangka siap pada 2024.

   2. Skim Jaminan Air Mentah (SJAM)

   SJAM merupakan inisiatif yang dijalankan Kerajaan Negeri bagi memastikan jaminan bekalan air mentah berterusan. Antara langkah yang dijalankan adalah:-

   • Rawatan awal di kolam-kolam rawatan air
   • Pemantauan dan Pengawasan
   • Pembinaan infrastruktur pengepaman terus dari Kolan Takungan Sungai Selangor (Hujung 2022)
   • Penguatkuasaan Enakmen Lembaga Urus Air Selangor (LUAS) (Pindaan) 2020

   (Sumber: https://www.amirudinshari.com/posts/skim-jaminan-air-mentah)

   3. Tindakan Bersepadu Pencegahan Potensi Pencemaran Di Sekitar Kawasan Tadahan Air dan Kawalan Semasa Pencemaran

   • Aktiviti Pemantauan 24 jam

   Aktiviti pemantauan bersepadu secara 24 jam oleh pasukan PANTAS LUAS dengan kerjasama oleh PAKAR Air Selangor, Jabatan Alam Sekitar (JAS), Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN) dan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) bagi memantau seterusnya mencegah aktiviti yang berpotensi menyebabkan pencemaran sumber air mentah.

   • Program Kajian Kebersihan LRA oleh Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM)

   Program Kajian Kebersihan dijalankan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) bertujuan mengenal pasti lokasi-lokasi yang mempunyai risiko pencemaran selain menilai kualiti air sungai yang diterjemahkan melalui Indeks Kualiti Air (IKA). Program ini dapat mengenalpasti dan kemaskini potensi-potensi baru dan perubahan dalam rekod inventori sediada yang melibatkan kajian kualiti air, penggunaan tanah, pembangunan dan sebagainya.

   Bagi meluaskan ruang lingkup dan cakupan kajian kebersihan ini, pihak Air Selangor turut menjalankan kajian kebersihan secara dalaman.

   • Platform Ops Sumber Air

   Penglibatan secara aktif pasukan pemantauan sumber air mentah terdiri daripada LUAS, SPAN, JAS, UPB, PBT, PDRM, Air Selangor di dalam Ops Sumber Air iaitu saluran tindakan bersama semua agensi semasa berlaku pencemaran sungai.

   Melalui Platform Ops Sumber Air, semua aduan yang diterima dari pelbagai sumber dapat diambil tindakan awal dengan kerjasama semua pihak melibatkan bidang kuasa dan peranan setiap agensi disamping penyaluran maklumat yang tepat, cepat dan berkesan.